Αρχιτέκτονας : Alberto Campo Baeza
Χρονολογία καταστκευής: 2001
Το Caja Granada όπως και πολλά από τα έργα του Campo Baeza, χαρακτηρίζονται από την μείξη φυσικών και τεχνιτών στοιχείων και τον μινιμαλιστικό σχεδιασμό. Αυτό επιτυγχάνεται με μείωση των υλικών, χρησιμοποιώντας εμφανές σκυρόδεμα και γυαλί έτσι ώστε να φέρει στο προσκήνιο τον χώρο και την κίνηση του φωτός.
Γεννήθηκε στην Βαγιαδολίδ. Από τον πατέρα του, ο οποίος ήταν χειρουργός κληρονόμησε το πνεύμα της ανάλυσης και από τη μητέρα το την αποφασιστικότητα να γίνει αρχιτέκτονας. Σπούδασε Αρχιτεκτονική στην Μαδρίτη , όπου και ζει τώρα. Στο E.T.H. στη Ζυρίχη το 1989 και το 1990. Συμμετείχε στη χειμερινή σχολή αρχιτεκτονικής στο Δουβλίνο το 1992. Πήρε μέρος σε διεθνή μαθήματα στη Νάπολη το 1993 και επιπλέον στην Βασιλική Ακαδημία της Κοπεγχάγης το 1996.Καθηγητής στη Σχολή Αρχιτεκτονικής της Μαδρίτης από το 1986, για τα έργα του έχει λάβει αρκετά βραβεία. Η δουλειά του έχει παρουσιαστεί σε πολλές μεγάλες πόλεις και έχει δημοσιευθεί σε μεγάλα αρχιτεκτονικά περιοδικά σε όλο τον κόσμο. Επίσης έχει διδάξει το 1997 στο Ecole d’Architecture της Λωζάνης το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια , το 2005 στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Κάνσας. Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, το Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι και το Πανεπιστήμιο Κολούμπια το 2002.
Η σαφήνεια των αρχιτεκτονικών ιδεών που εκφράζονται στα κτίρια του έχουν αποτυπωθεί σε διάφορες κλίμακες από μικρές δομές όπως οι κατοικίες Turégano, Gaspar και De Blas, σε μεγάλες δομές όπως οι πολιτιστικές εγκαταστάσεις, όπως το Μουσείο Ανδαλουσίας. Όλες του οι κατασκευές μοιράζονται μια αφοσίωση στην απλή σύνθεση, και τονίζουν τους τρόπους με τους οποίους ο αρχιτέκτονας τηρεί μια τόσο πειθαρχημένη γραμμή σχεδιασμού για την επίτευξη μίας ‘ήρεμης’ αρχιτεκτονικής σε αντίθεση με το ‘θορυβώδες’ πρόσωπο της σύγχρονης πόλης.
Η κατασκευή του αρχηγείου της Caja Granada Savings Bank, ένα τοπικό ταμιευτήριο, προέκυψε έπειτα από αρχιτεκτονικό διαγωνισμό που πραγματοποιήθηκε το 1992 και κέρδισε ο αρχιτέκτονας και καθηγητής Alberto Campo Baeza. Το κτίριο είναι ένας τεράστιος κυβικός όγκος μεγέθους τριάντα τριών μέτρων , φτιαγμένος από μπετόν και γυαλί
Η Γρανάδα είναι μια πόλη γεμάτη μεσαιωνικές εκκλησίες και παλάτια , εμποτισμένη με τις παρορμήσεις των πολιτισμών γειτονικών περιοχών. Χαρακτηριστικό της δουλειάς του Campo Baeza, ότι το νέο κτίριο δεν είναι μια εξερεύνηση στις ήδη υπάρχουσες αρχιτεκτονικές γλώσσες, αλλά είναι προϊόν της ικανότητάς του να επαναπροσδιορίσει και να βελτιώσει την καθιερωμένα λεξιλόγια, συνδυάζοντας τις γνώσεις του στο φως και την κλίμακα από την ιστορία με τα υλικά και τις κατασκευαστικές πρακτικές του σήμερα
Το αρχιτεκτονικό σώμα του έργου στηρίζεται σε έναν κύβο, μια βάση , όπως ακριβώς και τα γλυπτά σε μία έκθεση. Εκτός από άφθονο χώρο γραφείων, υπάρχει ένα αίθριο με τέσσερις επιβλητικές στήλες διαμέτρου τριών μέτρων. Οι διαστάσεις του είναι κολοσσιαίες, αλλά κρύβονται με επιτυχία από το εξωτερικό με τη βοήθεια του μεγάλου πλέγματος από σκυρόδεμα στις προσόψεις και χαρακτηρίζει την εξωτερική εικόνα του κτιρίου. Το αίθριο φωτίζεται από μεγάλους φεγγίτες, οι οποίοι συλλέγουν το δυνατό φως του ήλιου της Ανδαλουσίας με τρόπο που θυμίζει τα παλιά ρωμαϊκά αίθρια (impluviums) που συγκρατούσαν το νερό της βροχής. Ένα στοιχείο που έχει άμεση σχέση με την πλούσια κληρονομιά ρωμαϊκής αρχιτεκτονικής στην Ισπανία. Στις όψεις με νότιο προσανατολισμό έχει τοποθετηθεί ένας γυάλινος τοίχος όπου προστατεύει τους εσωτερικούς χώρους από τον δυνατό ήλιο. Τοίχοι από σκυρόδεμα και αλάβαστρο σε μονοχρωματικές αποχρώσεις αίρει την προϋπόθεση διάκρισης μεταξύ εξωτερικού και εσωτερικού και συντελούν στην ψευδαίσθηση ενός κτιρίου λαξευμένου εξ ολοκλήρου από ένα μόνο κομμάτι. Κατά τη διάρκεια των απογευματινών ωρών, τα ημιδιαφανή τοιχώματα λάμπουν αμυδρά καθώς φωτίζονται από τις βόρειες όψεις. Κατά τις μεσημβρινές ώρες η ζεστασιά του ήλιου μετατρέπει το αίθριο σε ένα σκηνικό που θυμίζει εσωτερικό καθεδρικού ναού καθώς φωτίζεται μόνο από τους φεγγίτες. Έχουν γράψει εκτενώς για το φως στην αρχιτεκτονική του Baeza , τόσο πολύ που μερικοί άνθρωποι συνδέουν το όνομά του με τη χρήση του φωτός. Το φώς , ένα από τα βασικότερα εργαλεία σχεδίασης του αρχιτέκτονα. Ένα εργαλείο πολύτιμο
ωστόσο, επειδή είναι ελεύθερο, πολλοί αρχιτέκτονες δεν δίνουν μεγάλη αξία σε αυτή τη θεϊκή ουσία. Αρχιτεκτονική χωρίς φως είναι σαν μουσική χωρίς αέρα. Πεποίθησή του αρχιτέκτονα ότι θα πρέπει να σημειωθεί πρόοδος στο πώς να χρησιμοποιούμε το φως. Μας ανοίγονται νέες δυνατότητες για το πώς να ελέγχουμε το φως με έναν πολύ ακριβή τρόπο.
Η μάζα, το φως και ο εσωστρεφής χώρος έχουν σημαντική θέση στον ορισμό της αρχιτεκτονικής του Baeza και συνεχώς προσπαθεί να επικεντρωθεί σε αυτούς. Προσπαθεί πάντα να δημιουργήσει κεντρικούς χώρους που χαρακτηρίζονται από την παρουσία πυλώνων, μεγάλων τοίχων , και έντονη ροή φωτός.
Ένα από τα κύρια υλικά που χρησιμοποιεί ο αρχιτέκτονας είναι το σκυρόδεμα. Το σκυρόδεμα είναι ένα μοναδικό δομικό υλικό , και όπως έχει πεί και ο Campo Baeza είναι ένα φτηνό υλικό και το πιο απλό από κατασκευαστικής απόψεως. Είναι ένα υλικό που εντείνει την αίσθηση ενοποίησης των υλικών σε μια κατασκευή . Είναι ένα δυνατό υλικό της επιδερμίδας των κτιρίων και παράλληλα ‘ήσυχο’. Παρόλο τον δυναμισμό του σαν υλικό , και δεδομένου της κατασκευαστικής ελευθερίας που προσφέρει είχε διχάσει για καιρό τους αρχιτέκτονες, ως προς την χρήση του. Σήμερα, μια μεγάλη και εντυπωσιακή γκάμα από χρώματα, υφές και συγκεκριμένα σχήματα είναι διαθέσιμα στην χρήση των αρχιτεκτόνων. Η χρήση του εμφανούς σκυροδέματος θα δώσει έμφαση στο εγγύς μέλλον σε όλες τις επιδράσεις του σκυροδέματος στο περιβάλλον και στην αισθητική πλευρά των κτιρίων .
Στην αρχιτεκτονική του Campo Baeza διακρίνουμε μεγάλες μάζες, τοίχους και οριζόντιες επιφάνειες κατασκευασμένες από συνεχή και συμπαγή πέτρα, και σε αντίθεση την τεκτονική ελαφρότητα των επιφανειών που χαρακτηρίζονται από διαφορετικά επίπεδα οπτικής διαπερατότητας. Στο Caja Granada ο Baeza χρησιμοποιεί κομμάτια αλάβαστρου σε
διάφορους μορφολογικούς τύπους για να δημιουργήσει έναν ημιδιαφανή τοίχο. Οι τοίχοι στις δύο όψεις του κτιρίου είναι κατασκευασμένοι από αλάβαστρο, το οποίο χαρακτηρίζεται από την ημιδιάφανή ιδιότητα του, και επιτρέπει το φως να περάσει ομαλά στον εσωτερικό χώρου του κτιρίου έχοντας μι ομοιογενή ροή φωτός. Ο αρχιτέκτονας εκμεταλλεύεται στην περίπτωση αυτή τις ιδιότητες ορισμένων υλικών, όπως το αλάβαστρο και αξιοποιεί την ημιδιαφανή ποιότητα του για δημιουργήσει ένα αίθριο με έντονη την ροή του φωτός από διαφορετικές πηγές.
Ένα άλλο πέτρωμα που χρησιμοποιεί ο Baeza είναι η Τραβερτίνη. Eίναι μια μορφή ασβεστόλιθου με συχνά μια ινώδη εμφάνιση και σε φωτεινά χρώματα ( λευκό, μπεζ, κρεμ).
Αλληλοεπιδρά εξαιρετικά με το φως γι αυτό και χρησιμοποιήθηκε στην κατασκευή του πατώματος του Caja Granada , έτσι ώστε οι ακτίνες που εισέρχονται στο κτίριο αντανακλούν πάνω στην οριζόντια επιφάνεια του τραβερτίνη δημιουργώντας μια συμφωνία χρωμάτων στο εσωτερικό του. Η Ισπανία έχει μεγάλη ποικιλία υψηλής ποιότητας πέτρα αλλά παρόλα αυτά ο αρχιτέκτονας όπως υποστηρίζει δεν διστάζει να τοποθετήσει μια Ιταλική ποικιλία πέτρας, όπως η τραβερτίνη, στην Ιβηρική χώρα, ή το αντίστροφο.
Ο Baeza υπερασπίζεται τον ρόλο της πέτρας ως υλικό στην σύγχρονη εποχή, όπως και πριν τον Baeza , ο Le Corbusier, o Mies Van der Rohe και Louis Kahn. Προτιμάει την τραβερτίνη, επειδή πιστεύει πως μπορεί περισσότερο από κάθε άλλη πέτρα να δώσει μεγάλη διάρκεια ζωής στη δημιουργική πράξη του. Την χρησιμοποιεί κυρίως για δάπεδα, σε μεγάλα σχήματα και με μεγάλος πάχος, διότι πιστεύει πως οι άνθρωποι ζουν και θα ζούνε για πάντα πάνω σε ένα οριζόντιο στιβαρό και σταθερό δάπεδο.
Μιλώντας για τη σύγχρονη αρχιτεκτονική, οι περισσότεροι θεωρούν λάθος ότι η δημιουργία σύγχρονων κτιρίων απλά σημαίνει τη χρησιμοποίηση νέων, επαναστατικών, παράξενων ή φωτεινών χρωμάτων και υλικών. Αλλά η πραγματική αρχιτεκτονική είναι διαχρονική, και η πέτρα είναι το μόνο υλικό που ζει μια εξωτερική ύπαρξη, παράλληλα με την αυστηρή χρονική διάσταση. Η πέτρα αντανακλά το πέρασμα των δεκαετιών αλλά επιβιώνει και την ίδια στιγμή γίνεται κάθε φορά πιο ισχυρή και πιο μεγαλειώδη.
Ο Baeza πάντα υποστηρίζε ότι η ίδια η αρχιτεκτονική είναι και πρέπει να είναι μια πραγματική διεργασία έρευνας. Ένας αρχιτέκτονας πρέπει να προσπαθεί να προχωρήσει βήμα – βήμα σε κάθε έργο του , και μέσω μικρότερων βημάτων να προχωρήσει ένα ακόμη βήμα στη μακρά ιστορία της αρχιτεκτονικής.Η αρχιτεκτονική δεν είναι μόνο η κατασκευή καινοτόμων μορφών, χτισμένα με τεράστια προσπάθεια και έξοδα, μόνο για να καταπλήξει τους αδαείς περαστικούς. Πρόκειται για χώρους κτιρίων που καθοδηγούνται από το χέρι της λογικής, τα οποία ανήκουν στην εποχή κατασκευής τους . Η Αρχιτεκτονική πάντα συμβαδίζει και ακολουθεί τις νέες τεχνολογίες. Αυτός είναι ο λόγος που μπορούμε να πούμε ότι αξίζει τον κόπο η αρχιτεκτονική να έχει πάντοτε τη σφραγίδα μιας ισχυρής έρευνας
Πηγές:
http://www.archdaily.com/605350/ad-classics-caja-granada-savings-bank-alberto-campo-baeza
www.campobaeza.com
http://www.galinsky.com/buildings/cajageneral/index.html
Piercing Translucency, Campo Baeza
Alberto Campo Baeza, Davide Turrini
Impluvium of Light, Campo Baeza
On concrete materiality in architecture, Ute Poerschke
Angelidis Dimitris Architecture Studio 